Jean Godefroy Bidima: Afrika tamɛlinxóɖɔ̀tɔ́ lɛ sín azɔ̃ ehᴐnmɛ

 “Azɔ̃ yětᴐn sùkpɔ́. Yě ɖo ná ɖɔ nú Afrikaví lɛ ɖɔ̀, tàn yětᴐn ɖó ná nyí tɛgbɛnú, yě ɖo ná ɖó ayì nǔmɔyìzɔ̀ tᴐn (Prospection), ayì sɔlɛnkpɔ́n tᴐn (Projection) kpódó ayì sɔɖónukún tᴐn kpán (utopie). Afrika tamɛlinxóɖɔ̀tɔ́ lɛ (les philosophes africains) ɖó ná kpé nukún hwɛndo mǐtᴐn wú. Mǐ ɖó ná zé ayì mǐtᴐn ɖó Afrika xó lɛ jí, lobo lìn tamɛ dó nǔ e dó gesí yìdɔ̃n-yidě (migration) gbɛtɔ́ lɛ tᴐn, linlɛn yětᴐn lɛ kpódó sinsɛn yětᴐn lɛ kpán, nǔ e kàn ɖyɔ̃ɖyɔ̃ yɔyɔ̃ e ɖò tòɖòbǔ-akɔ̀ (le lien social) dán wɛ ehᴐnmɛ é [...].

Đò dokɔ fí mǐ tɛntin ɔ (au niveau local), mǐ ɖó ná lìn tamɛ dó nǔ e kàn dᴐkùn walɔ (la culture matérielle) ɖò Africa gbéjí e, lobo gbéjé xó e zún fán tɛkiniki alo nǔjíwǔ-jlέjlέ tɛkilojí tᴐn lɛ. Đò wɛkέ-gblogblo jí ɔ (au niveau global), Afrika tamɛlinxó (la philosophie africaine) ɖó ná kɛ nù dó lê è ɖò gbὲ sɔ́ d’ayihún na gbɔ́n wɛ egbe e, nǔmamᴐɖù sín xɛsì e ɖ’àyǐ e, azᴐn xɛsì e ɖ’àyǐ e, ahwàn xɛsì e ɖ’àyǐ e, hunya-hunya e ɖ’àyǐ ɖò  akwέxó sín alinù e. Afrika tamɛlinxó ɖo ná nyí nǔkanbyɔ́ mɛ dó gbɛ-tɔ́júxó wú (Biopolitique)”.

Nǔnyᴐɛtɔ́, tamɛlinxóɖɔ̀tɔ́ kamerunu tᴐn J.G. Bidima, ɖò xójláwema Jeune Afrique tᴐn mɛ , 19/08/2013

 (M. Wanilǒ S.)